poésie lexique

« Harm on ie im it a tiv e : ré p étitio n de so ns qui peu ven t su ggére r un bru it partic u lie r.

V.

O nom ato pée * , a sso n an ce* , a llité ra tio n * M asc u lin es ( r im es m asc u lin es) : V .

R im es M esu re : V .

R yth m e M ètr e : lo ngueu r du vers , c’e st- à -d ir e so n no m bre de sy lla b es (p ie d s* ).

E xem ple s de m ètr e s co ura n ts : a le x an d rin * ( v ers d e 1 2 s y lla b es o u p ie d s* ), d écasy lla b e* ( v ers d e 1 0 p ie d s* o u s y lla b es), o cto sy lla b e* ( v ers d e 8 s y lla b es o u p ie d s* ).

P our c o m pte r l e s s y lla b es : V .

D éco m pte d es s y lla bes O cto sy lla b e : c ’e st u n v ers d e 8 s y lla b es ( 8 p ie d s* ).

O de : p oèm e c o nstit u é e n g én éra l d e 3 str o p hes* se m bla b le s, c o m posé e s d e v ers p lu tô t c o urts (o cto sy lla b es* s o uven t) .

O nom ato p ée : m ot d ont l e s o n i m ite c e q u’il r e p ré se n te .

E x.

: u n c o uco u , l e t ic -ta c P au vre ( r im e p au vre) : V .

R im e P ie d : a u tr e n o m d e l a s y lla b e.

P la te s ( r im es p la te s o u s u iv ie s) : V .

D is p ositio n d es r im es P oèm e e n p ro se : p oèm e q ui e m plo ie d es p ro céd és p oétiq ues (h arm onie im ita ti v e, p ar ex em ple ) m ais sa n s u tili s e r l e s v ers .

Q uatr a in : s tr o phe* d e 4 v ers .

R efr a in : r é p étitio n a u c o urs d ’u n p oèm e o u d ’u ne c h an so n d ’u ne o u d e p lu sie u rs p hra se s.

R eje t : i l y a u n r e je t q uan d u n é lé m en t c o urt d e l a p hra se ( u n o u d eu x m ots ) e st « r e je té » a u v ers s u iv an t .

E x.

D em ain , d ès l ’ a u be, à l ’ h eu re o ù b la n ch it l a c a m pagn e, J e p artir a i.

V ois -tu , j e s a is q ue t u m ’a tte n ds.

( H UGO) L es m ots j e p arti r a i s o nt « r e je té s » e t s o nt a in si m is e n v ale u r R ic h e ( r im e r ic h e) : V .

R im e R im es : c e s o nt d es s o ns i d en tiq ues q ui t e rm in en t d eu x v ers .

· On d it q ue l e s r im es s o nt p au vre s* q uan d e lle s c o m porte n t 1 s e u l s o n i d en tiq u e.

E x.

d ans s o uvera in e t m ain s e u l l e s o n [
] é crit – a in r im e ; O n d it q ue l e s r im es s o nt s u ffis a n te s* q uan d e lle s c o m porte n t 2 s o n s i d en tiq u es.

E x.

d ans r ê ve e t a ch ève l e s 2 s o ns : [  ] e t [ v ] é crits – êve o u – è ve r im en t.

O n d it q ue l e s r im es s o nt r ic h es* q uan d e lle s c o m porte n t p lu s d e 2 s o n s i d en tiq u es.

E x.

d ans a str e e t d ésa str e 4 s o ns r im en t : [   ] · On d it q ue l e s r im es s o nt m asc u lin es* q uan d l a d ern iè re l e tt r e e st u ne c o nso nne.

E x.

r e n ard e t t a rd s o nt d es r im es m asc u lin es.

O n d it q ue l e s r im es s o nt f é m in in es* q uan d l e d ern ie r s o n e st u n « e » m uet.

E x.

m arié e e t v a rié e s o nt d es r im es f é m in in es.

R yth m e : · Certa in es s y lla b es s o nt p ro no ncées p lu s fo rt q ue le s a u tr e s : o n d it q u’e lle s s o nt a ccen tu ées, q u’e lle s p orte n t l’ a cce n t* .

C ’e st le re to ur d es accen ts * q ui cré e le ry th m e.

A prè s ch aq ue acce n t il y a u ne c o up e* ; l e s c o up es d éli m ite n t d es m esu re s* .




















E x.

L e n avi / r e g lis s a n t/ s u r l e s g ou f / f r e s a / m ers.

( B AU DELA IR E) C e v ers c o m porte 4 a ccen ts (
) , 4 c o up es / ) e t d onc 4 m esu re s.

· Quelq ues e x em ple s d e r y th m e d éte rm in és p ar l a p la ce d es a ccen ts : E x.

J e m arc h era i / l e s y eu x f ix és / s u r m es p en sé es ( H UG O) : r y th m e t e rn air e * A in si,/ d e p eu à p eu / c rû t l ’ e m pir e r o m ain .

( D U B ELLA Y) : r y th m e c ro is sa n t* S on r e g ard / e st p a re il/ a u r e g a rd / d es s ta tu es.

( V ERLA IN E) : r y th m e b in air e * .

S on net : p oèm e c o nstit u é d e 2 q uatr a in s* e t d e 2 t e rc ets * S tr o p he : c ’e st u n g ro up e d e v ers .

V .

d is tiq u e, q u atr a in , t e rc et S uffis a n te s ( r im es s u ffis a n te s) : V .

R im es S uiv ie s ( r im es s u iv ie s o u p la te s) : V .

D is p ositio n d es r im es S ylla b e a ccen tu ée : V .

R yth m e S yn érèse : O n f a it u ne s y nérè se q uan d o n p ro no nce e n u n s e u l s o n 2 v o yelle s q ui s e s u iv en t.

L a s y n érè se e st le c o ntr a ir e d e l a d ié rè se * .

T ercet : S tr o phe* d e 3 v ers .

T ern air e : V .

R yth m e.

V ers l ib re : v ers q ui n e s u it p as l e s r è g le s c o ncern an t l e d éc o m pte d es s y lla b es e t l a d is p ositio n d es r im es.. »