Shell Nigeria

Philosophy and Political Affairs Frederiek Fernhout 5672910 Shell Nigeria; rechtvaardigheid of objectiviteit I think perfect objectivity is an unrealistic goal; fairness, however, is not. Michael Pollan Ogoniland, Nigeria. De camera volgt Barizaa, die langs de kant van de oever zijn hand in de zwarte modder van de Nigerdelta steekt. Barizaa Kijk hier maar eens. Moet je zien. Ze beweren dat ze deze olie hebben opgeruimd. Int. In 2003? Barizaa Ja. Maar moet je kijken. Ziet dit eruit alsof het is opgeruimd? Moet je zien. Int. Wat is dat? Barizaa Dat is ruwe olie. (Zembla 2010) Voor Barizaa is het, zo op het blote oog, simpel. Er ligt olie op zijn land. Shell heeft dit gedaan. Shell moet het opruimen. In de praktijk komt er meer bij kijken dan dat. Onderzoeken moeten worden gedaan. Niet alleen om de schade te constateren, maar ook om de schuldvraag vast te stellen. Dit onderzoek van wat en wie is complexer dan Barizaa doet voorkomen. Op het eerste gezicht objectieve wetenschappelijke onderzoeken worden gekleurd door normatieve aspecten zoals politiek en economie. Ten eerste is daar het probleem van het onderzoek zelf. Lekkages van olie in de Niger-delta zorgen voor schade aan mens en milieu. Maar is het mogelijk die schade om te zetten in theoretische schadevergoeding? En hoe kan je deze vervangbare, maar ook niet-vervangbare schade vaststellen? Kunnen de verschillende wetenschappelijke onderzoeksrapporten afdoende de milieuschade vertalen naar theoretische schade? En, wanneer dit mogelijk is, welke data worden dan gebruikt en op wat voor manier wordt deze geïnterpreteerd? Is objectief epistemologisch onderzoek een fabeltje en zo ja, wat zijn de gevolgen hiervan? In dit paper probeer ik antwoord te geven op de bovenstaande vragen. Ten eerste bekijk ik de casus vanuit Philip Kitcher's idee van een wetenschap die niet haar eigen doelen kan bepalen en daarom binnen het kader van de democratische samenleving opgenomen moet worden. Hij gebruikt het concept van well-ordered science waarin hij met een oplossing komt voor de problemen die het integreren van maatschappelijke afwegingen - met politieke en economische doelen - met wetenschappelijke kennis met zich meebrengt. Ten tweede kijk ik naar de theorieën van Latour over objectiviteit van wetenschappelijk onderzoek. Wetenschappelijk onderzoek hoort per definitie objectief te zijn. Immers, waarden en doelen zijn het terrein van de politiek. Sociaal wetenschappelijk onderzoek is echter soms bewust of onbewust gekleurd door waarden en ook empirisch onderzoek is niet los te zien van politieke waarden. Voor dit laatste gebruik ik een onderzoek van Janet Kourany, wetenschapsfilosofe aan de universiteit van Notre Dame. Door middel van de Shell Nigeria case doe ik onderzoek naar de mogelijkheid van objectiviteit of gekleurdheid van onderzoeksresultaten. Shell Nigeria In 1956 ontdekte Shell Nigeria het eerste commerciële olieveld in Oloibiri in de Niger Delta en begon met de export van olie in 1958 (Falola, 2008: 182). In de jaren negentig ontstonden er spanningen tussen de inheemse Ogoni bevolking van de Niger Delta en Shell. Weinig geld dat werd verdiend met de olie op hun land kwam ten goede aan de inheemse bevolking en de milieuschade veroorzaakt door de praktijken van Shell groeide gestaag (UNESCO-rapport). In 1993 werden grote protesten georganiseerd door de MOVOP (The Movement for the Survival of the Ogoni People), waarbij vaak raffinaderijen bezet werden. Shell trok zich terug uit de Ogoni-gebieden en de Nigeriaanse overheid deed invallen in lokale dorpen waar ze een aantal van de protest-leiders arresteerde. Een aantal van deze demonstranten, waaronder Ken Saro-Wiwa, leider van de MOVOP, werden later geëxecuteerd na een schijnproces. Hoewel Shell inmenging met politieke zaken ontkent, gaf het later toe dat: "we sometimes feed conflict by the way we award contracts, gain access to land, and deal with community representatives" (BBC News). Dus, door het betalen van 'contractgelden' en communicatie met de gemeenschap had Shell naast economische ook maatschappelijke effecten in de Niger Delta. De milieuschade groeide en automatisch kwam de schuldvraag op. Onderzoek moest gedaan worden naar de omvang en de oorzaak van de schade. Onderzoek Bij elke melding van een lekkage gaat een Joint Investigation Team (JIT) naar de plek van de spill. Dit team bestaat, vanwege de objectiviteit, uit een representatie van de oliemaatschappij, een delegatie van de nationale overheid en vertegenwoordigers van de lokale gemeenschap. De officiële statistieken worden hierop gebaseerd. Deze statistieken zijn over het algemeen niet openbaar maar Shell Nigeria heeft, sinds januari 2011, openbare rapporten met Spill Incident data online staan. Rapporten die voor iedereen toegangbaar zijn. Op papier klinkt het dus allemaal veelbelovend. Mensenrechtorganisatie Amnesty International heeft echter forse kritiek op de handelswijze van de JIT's. In de praktijk zijn het voornamelijk de oliemaatschappijen die het lek en de oorzaak van het lek vaststellen en is de rol van de overheid en lokale gemeente beperkt. De oliemaatschappijen, zo stelt de mensenrechtenorganisatie, hebben zelfs zo'n sterke invloed op het hele onderzoeksproces dat er sprake is van een 'zeer verontrusten belangenconflict'. Daarom was het nodig om alle olieplekken te onderwerpen aan een onafhankelijke beoordeling van een objectieve partij. Het milieubureau van de Verenigde Naties, het United Nations Environment Programme (UNEP), heeft in augustus 2011 een rapport gepubliceerd over de olievervuiling in een specifiek gebied in de Niger-Delta: Een 'Environmental Assessment of Ogoniland'. Een UN team van ongeveer 100 man bestudeerden de milieuaantastingen in de regio gedurende drie jaar. Het bezocht 200 locaties, nam 4000 water- en bodemmonsters en bestudeerden 122 kilometer pijplijnen. Het betrok de lokale gemeenschap in bijeenkomsten (264) en onderzocht vijfduizend medische dossiers. Opdrachtgever was de Federale Regering van Nigeria, in kader van een verzoeningsproces met Ogoniland. Het is gefinancierd door The Shell Petroleum Development Bedrijf of Nigeria Ltd. (SPDC) en haar joint ventures-partners. Uit het rapport blijkt dat grote milieuvervuiling en een groot gezondheidsrisico onder de bevolking heerst. Het heeft echter onder de bevolking en milieugroeperingen grote woede opgeroepen; Zij interpreteerden het rapport zo dat uit het 10 miljoen dollar-drie jaar kostende rapport blijkt dat slechts 10 % van de ...